به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

آخرین وضعیت نهضت ملی مسکن مورد بررسی قرار گرفت

تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۸۸۷۰۵

در میز اقتصاد امروز موضوع آخرین وضعیت نهضت ملی مسکن مورد بررسی قرار گرفت و آقای فرهاد بیضایی کارشناس حوزه مسکن، آقای محمد منان رئیسی کارشناس اقتصادی و آقای اقبال شاکری نماینده مجلس به سوالاتی پاسخ دادند.

سوال: ما در کشور مشکل زمین داریم؟

بیضایی: در حال حاضر بله. چند سالی است زمین‌های ذخیره شهری ما برای ساخت مناطق مسکونی رو به اتمام است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این باعث می‌شود نرخ تخریب واحد‌های مسکونی افزایش پیدا کند. در تهران ساختمان‌های ۲ یا ۳ طبقه که نسبتا قدیمی هستند را تخریب می‌کنند. این باعث هدر رفت منابع می‌شود و در نهایت به جای اینکه منابع برای ساختمان‌های جدید صرف شود، تخریب انجام می‌دهیم. کمبود مسکن روی قیمت این بازار تاثیر گذاشته و کمبود زمین نیز تاثیر خود را گذاشته است. سهم زمین در قیمت تمام شده مسکن از ۵۰ درصد به ۷۰ درصد رسیده است. راهکار این است که زمین‌های ذخیره شهری را شارژ کنیم و زمین جدید تخصیص دهیم.

سوال: این موضوع در خصوص کلانشهر هاست. شهر‌های دیگری مثل یزد هم همین مشکل را دارند؟ 

بیضایی: در یزد زمین کافی برای ساخت و ساز وجود دارد و به توسعه افقی نیازی نیست. در کشور ما امکان تامین زمین وجود دارد، اما چند مسئله وجود دارد و به سمت تداخلات سیاستی پیش رفته است. دولت تعریف نادرستی از توسعه افقی شهر داشته و این توسعه را مصادف با ویلایی سازی عنوان کرده است. در توسعه افقی همه زمین‌هایی که در مسیر توسعه شهر قرار دارند به شهر‌ها الحاق می‌شوند که می‌تواند خصوصی یا نظامی باشد. به دلیل تاکید دولت در استفاده از زمین‌های دولتی دچار کمبود زمین شده است.

سوال: در کشور دچار کمبود زمین هستیم یا مشکلات دیگری وجود دارد؟

شاکری: مصوبه‌ای وجود ندارد که نهضت ملی را به صورت درصدی، به ساخت و ساز ساختمان و خانه‌های ویلایی تقسیم کرده باشیم. رویکرد جدیدی در وزارت راه و شهرسازی رخ داده که در کمیسیون عمران حمایت شده است. در این رویکرد ما باید به سمت گسترش افقی برویم. این گسترش افقی می‌تواند به شکل الحاق زمین به محدوده شهر‌ها باشد و یا می‌تواند استفاده از زمین دیگر دستگاه‌های اجرایی باشد. ما اگر به این سمت برویم که از زمین‌هایی که می‌توانیم به مردم واگذار کنیم، آسیب‌های معمول نخواهیم داشت و تسهیلات را به مردم اختصاص می‌دهیم. در انبوه سازی و قرارداد‌های رسمی و یا مواردی که به صورت مشارکت در ساخت، مسکن سازی می‌شود، متاسفانه، تجربه نشان می‌دهد که مدت تکمیل آن طولانی می‌شود.

سوال: در این باره راهکار جدیدی می‌توان ارائه کرد؟

شاکری: جلساتی که با وزیر راه و شهرسازی داشتیم، رویکرد جدیدی که پیش گرفته شده، مورد توافق است و هنوز هم وزارت راه و شهرسازی اعلام نکرده که در مناطقی با کمبود زمین مواجه هستیم و چه اقداماتی باید برای آن انجام شود. در کلانشهر‌ها زمین‌هایی که در دست دستگاه‌های دیگر هستند و همینطور املاک خود مالک و بافت فرسوده، می‌تواند تا ۷۰ درصد مجموع نیاز را در بر بگیرد.

سوال: در بررسی‌های میدانی مردم به سمت آپارتمان سازی می‌روند و یا خانه‌های یک طبقه؟

مرزبند: خانه‌های ویلایی متقاضی بیشتری دارند و ترجیح این است که در خانه‌های ویلایی ساکن باشند. سرعت ساخت در خانه‌های ویلایی بیشتر است و سریع‌تر ساخته می‌شود. تجربه نشان می‌دهد که ۶ ماه زودتر از خانه‌های آپارتمان، خانه‌های ویلایی ساخته می‌شود.

سوال: دولت فکری به حال متقاضیان ساخت خانه‌های ویلایی کرده است؟

منان رئیسی: وضعیت فعلی با وعده و با الگویی که اعلام شده بود فاصله دارد. ۱۲۰۰ شهر به لحاظ عددی، چند برابر ۲۰۰ یا ۳۰۰ شهری است که قرار است آپارتمانی ساخته شود، اما به لحاظ جمعیت، این موارد فقط ۱۰ تا ۱۵ درصد متقاضیان را پوشش می‌دهد. در واقع ۸۵ تا ۹۰ درصد جمعیت کشور را با الگوی آپارتمانی جلو میبریم. مسکن مهر دولت اسبق هنوز تحویل داده نشده است. به لحاظ اقتصادی، مسکن آپارتمانی برای مردم گران‌تر خواهد بود. یک مسکن با احتساب وامی که دولت تخصیص می‌دهد، بیش از یک میلیارد تومان در حالت ویلایی هزینه خواهد داشت. اما همین متراژ در آپارتمان ۷۰۰ میلیون تومان هزینه بیشتری خواهد داشت.

سوال: نهاد‌های مختلف چه وظایفی در این زمینه دارند؟

شاکری: دولت، وزیر و مجلس همه توافق داریم که مسیر واگذاری زمین به مردم زود بازده و نزدیک‌ترین مسیر است. مجلس پیگیر است که تا مسیر اشتباهیی که تاکنون رفتیم ادامه پیدا نکند و موانع مسیر جدید برداشته است.

بیضایی: وزارت راه به این نتیجه رسیده که تصدی گری دولت و بلندمرتبه سازی اشتباه بوده است. اما مورد اشتباهی که هنوز روی آن پافشاری می‌کنند، زمین رایگان است.

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی اقتصاد و انرژی

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: نهضت ملی مسکن خانه ویلایی خانه های ویلایی کمبود زمین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۸۸۷۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دولت با حمایت از ساخت مردمی مسکن به دنبال تحقق شعار سال

‌به گزارش خبرنگار مهر ابتدای امسال و بعد از آنکه مقام معظم رهبری شعار سال را جهش تولید با مشارکت مردم تعیین کردند، مهرداد بذرپاش، وزیر راه‌وشهرسازی از تعیین راهبرد این وزارت خانه هم راستا با شعار سال که همان مردمی‌سازی است، خبر داد.

در همین راستا محمد صالح شکوهی بیدهندی، پژوهشگر حوزه مسکن و عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران در گفت‌وگو با مهر، شرط تحقق شعار سال و وعده دولت را عرضه زمین به متقاضیان و مردمی‌سازی نهضت ملی مسکن دانست. تحقق وعده ساخت چهار میلیون مسکن در گرو مردمی‌سازی است.

بیدهندی با توجه به شعار سال و جدیت وزیر راه‌وشهرسازی در اتخاذ راهبرد مردمی‌سازی گفت: «حوزه مسکن یکی از جاهایی است که مردمی‌سازی خیلی زود در آن نمود خواهد داشت. طبق قانون جهش تولید، دولت متعهد شده است تا در پایان هر سال یک میلیون مسکن بسازد تا در آخر ۴ سال ۴ میلیون مسکن ساخته شود. اگر دولت این تصور را داشت که خودش باید از ابتدا این ۴ میلیون مسکن را بسازد به طور حتم از همان ابتدا شکست می‌خورد. منتهی اگر دولت به سمت عرضه زمین برای واجدین شرایط حرکت کند و این افراد خود فرایند ساخت را پیش ببرند، موفقیت ساخت مسکن بسیار سریع‌تر و ساده‌تر خواهد بود.

او در ادامه افزود: «زمانی که مردم خانه‌های خود را بسازند؛ با کیفیت مدنظر خود این کار را انجام می‌دهند و دیگر فرایندهای واسطه‌گری و انبوه‌سازی و پیمان‌کاری که ممکن است باعث تنزل کیفیت شود؛ از بین می‌رود. همچنین، اگر مردمی‌سازی در مسکن انجام شود، کسری ساخت برای مردم امری قابل پذیرش است و زمان ساخت بسیار کوتاه می‌شود. به عنوان مثال امروز در استان‌هایی که به سمت واگذاری زمین به افراد واجد شرایط حرکت کرده‌اند؛ کارها بسیار سریع پیش رفته است.

مردمی‌سازی بهترین راه برای بالابردن سرمایه اجتماعی

شکوهی در ادامه سخنان خود با اشاره تطبیقی به نوع ساخت و ساز در برخی استان‌های کشور در خصوص مزیت مردمی‌سازی بیان کرد: از این بین می‌توان به استان‌های خراسان شمالی و رضوی اشاره کرد که زمین و مجوز ساخت خانه‌های دو طبقه به افراد واجد شرایط داده شده است. در این استان‌ها کارهای ساخت بسیار سریع‌تر از استان‌هایی نظیر زنجان که کار ساخت به انبوه‌ساز سپرده شده یا استان سیستان و بلوچستان که به تعاونی‌ها سپرده شده است؛ پیش رفت چرا که کار در این استان‌ها با مشکلات پیچیده‌تری روبرو شد. به بیان ساده، در استان‌هایی که به سمت انبوه‌سازی رفته‌اند؛ به دلیل کندی سرعت پروژه‌ها، بستر نارضایتی متقاضیان به شدت وجود دارد و اگر این روش تغییر نکند تا پایان سال ممکن است این اعتراضات بیشتر نیز شود. دولت برای اینکه سرعت کار ساخت مسکن را افزایش دهد و برای خود سرمایه اجتماعی خوبی بسازد؛ باید به سرعت با واگذاری زمین مردم را به سمت مردمی‌سازی سوق دهد. یعنی به جای آنکه از افراد در زمان‌های مشخص ۴۰ میلیون تومان دریافت کند و افراد را به سمت ساخت خانه‌ها سوق دهد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه درخصوص دیگر مزیت‌های مردمی سازی عنوان کرد: از دیگر مزیت‌های ساخت مردمی، معماری تدریجی است. به این معنا که افراد با توجه به میزان پولی که دارند بخشی از خانه خود را بسازند و در زمانی که پول دیگری تهیه کردند؛ بخش دیگر مسکن خود را بسازند. به عنوان مثال خانوار می‌تواند بسته به بودجه خود پنجاه متر یک ساختمان را بسازد و در آن ساکن شود. پس از مدتی نیز بخش دیگری را، مثلاً یک اتاق، به خانه اضافه کند، اما این امر در ساخت و ساز انبوه میسر نیست و باید همه آپارتمان‌ها یک مدل و یک نوع ساخته شود. اما ساخت واحدهای یک طبقه و در نهایت دو طبقه توسط مردم به صورت ساخت تدریجی ممکن است.

شکوهی در پایان افزود: «مهمترین مزیت مردمی‌سازی رضایت مردم است. به بیان دیگر به غیر از همه مزیت‌های اقتصادی، رضایت و امنیت خاطر مردم در این امر بسیار اهمیت دارد. به بیان ساده مردم در این شیوه می‌گویند به میزانی که پول داشته‌ام مسکن مورد نظر خود را خودم ساخته‌ام. اما در نوع ساخت دولتی و انبوه‌سازی که از مردم وجه برای ساخت دریافت شود؛ اولاً اگر اشکالی مانند خرابی یک شیر آب نیز وجود داشته باشد؛ مردم از آن رضایت ندارند؛ ثانیاً گاهی بعد از پرداخت تقریباً تمام مبلغی که تعهد داده بودند هیچ استفاده‌ای از ملک خود نمی‌توانند بکنند. مثلاً فقط برای اینکه یکی دیگر از متقاضیان سهم خود برای تکمیل آسانسور را پرداخت نکرده، تمام پروژه نیمه‌کاره مانده و به مردم تحویل نمی‌شود. پس با مردمی‌سازی دولت از یک بار مسئولیت گران خارج می‌شود و براساس گام دوم انقلاب مردم به صحنه می‌آیند. در طول تاریخ نیز هر کجا امری به مردم سپرده شد؛ به طبع نتایج بهتری نیز حاصل شده است. آخرین مزیت آن نیز سرعت بیشتر ساخت است. اگر به سمت مردمی سازی حرکت شود؛ فرآیند ساخت و ساز خیلی سریع‌تر پیش می‌رود و دولت می‌تواند تمرکز خود را بر روی اختصاص زمین‌ها بگذارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران در پایان گفت: «این یکی از سیاست‌ها است و باید در کنار آن دیگر سیاست‌ها را مد نظر قرار داد و یک بسته برای شکست قیمت‌ها ارائه داد. در کنار عرضه زمین باید سیاست‌های مالیاتی برای جلوگیری از سوداگری و دلالی زمین نیز در نظر گرفته شود. به بیان دیگر، افرادی که معاملات زیاد زمین را می‌کنند و یا چندین قطعه زمین و ملک دارند یا کسانی که خانه را خالی و زمین را بایر نگه می‌دارند؛ باید مالیات بدهند تا این چرخه وارد سوداگری نشود.»

کد خبر 6080770 محمدحسین سیف اللهی مقدم